Yer üzündəki cansız yer

Çilinin şimalındakı Atakama səhrasında hesab edirlər ki, heç nə yaşaya bilməz. Bu, dünyanın ən quraq yerlərindən biridir və onun bəzi hissələri Mars mənzərəsini xatırladır. Ancaq Atakamada həyat var. "Endolitlər" adlanan mikroorqanizmlər həyatlarını davam etdirmək üçün kifayət qədər su olan qaya çatlarında gizlənirlər. Həyatın özünü qorumaq üçün bir çox ağıllı yolları var. Mikroorqanizmlər 4 milyard ildir mövcuddurlar, buna görə də onların ən ekstremal ekoloji şəraitə belə uyğunlaşmaq üçün kifayət qədər vaxtı var. Əksər tədqiqatçılar 150°C-nin həyatın mövcudluğu üçün nəzəri hədd olduğuna inanırlar.  Alimlər metan istehsal edən hipertermofil bakteriyaların istiliyə necə müqavimət göstərdiyini araşdırırlar. Bu bakteriyalar dənizin dərinliklərində, termal bulaqların kənarlarında yaşayır. Bu orqanizmlərin bəziləri 122°C temperaturda inkişaf edə bilir. Əksər tədqiqatçılar 150°C-nin həyatın mövcudluğu üçün nəzəri hədd olduğuna inanırlar. Bu temperaturda zülallar parçalanmağa başlayır və kimyəvi reaksiyalar baş verə bilməz - Yerdəki həyatın xarakterik olan biokimyasının qəribəliyi. Bu o deməkdir ki, bakteriyalar isti bulaqların ətrafında inkişaf edə bilər, lakin isti bulaqların içərisində deyil. Eyni şey aktiv vulkanların kraterlərinə də aiddir. Təbiətdə sonsuzluğun tənha adaları olsa belə, ətraf mühitin daim dəyişdiyini unutmamalıyıq. Ekstremofil mikroblar bizə bir şey öyrədirsə, bu, orqanizmlərin hər zaman uyğunlaşa bilməsidir.